Fen Lisesi Öğrencilerinin Sosyoekonomik Arkaplanı ve Yükseköğretime Geçişteki Tercihleri
Hayri Eren Suna1(), Bekir S. Gür2 , Selahattin Gelbal3 , Mahmut Özer1
1Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 2Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Medya ve İletişim Bölümü, Ankara 3Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara
Özet
Bu çalışmanın amacı, fen lisesi öğrencilerinin sosyoekonomik arkaplanını ortaya koymak ve fen lisesi mezunlarının yükseköğretim kurumlarına yönelik tercihleri ve yerleştikleri program türlerinin yıllara göre değişimini incelemektir. Bu kapsamda, 2011-2019 yılları arasında fen liselerinden mezun olan 103.635 öğrencinin sosyoekonomik arkaplanları ile mezuniyet ve yükseköğretim kurumlarına yerleştirmelerine yönelik verileri incelenmiştir. Fen lisesi mezunlarının yükseköğretim programlarına yerleşme oranlarında son yıllarda kısmî bir düşüş tespit edilmiştir. Bu durum fen liselerinin başarı veya başarısızlığından ziyade yükseköğretim kontenjanlarında yaşanan durgunlukla ilişkili bulunmuştur. Ayrıca, 2011-2019 arası dönemde yerleşme oranları azalsa da fen lisesi mezunlarından hem mühendislik hem de tıp fakültelerine yerleşen toplam öğrenci sayısı artmıştır. Fen lisesi mezunlarının ilk tercihlerine, ilk beş ve ilk on tercihlerine yerleşme oranlarında da son yıllarda önemli düşüşler olduğu bulunmuştur. Araştırma bulguları, yükseköğretimde arz-talep uyumsuzluğunun en başarılı öğrencilerin kümelendiği fen liseleri mezunlarını da etkilediğini göstermekte, bu nedenle yükseköğretime erişimi artıracak şekilde yükseköğretim kontenjan arz kapasitesinin yeniden değerlendirilmesi önerilmektedir. Diğer taraftan araştırma bulguları, fen lisesi öğrencilerinin anne ve babalarının eğitim ve gelir seviyelerinde belirgin bir avantajın var olduğuna işaret etmektedir. Bu bağlamda eğitim sisteminde fırsat eşitliğini artırmak için temel eğitimde akademik başarı farklarını en aza indirmeyi sağlayacak telafi eğitimlerine ağırlık verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Sözcükler: Fen lisesi, okul ayrıştırması, seçme ve yerleştirme, tercih, yükseköğretim
Yükseköğretim Dergisi çevrimiçi (online) sürümünde yayımlanan akademik içeriğin kullanım hakları, ilgili içerikte tersi belirtilmediği sürece Deomed Yayıncılık tarafından Creative Commons Attribution-NoCommercial-NoDerivs 3.0 Unported (CC BY-NC-ND3.0) lisansı aracılığıyla bedelsiz sunulmaktadır. / Except where otherwise noted, academic content of this online version of the journal by Deomed Publishing is licensed under the terms ofCreative Commons Attribution-NoCommercial-NoDerivs 3.0 Unported (CC BY-NC-ND3.0) License.
